مهریه ( صداق )
مرد به هنگام اجرای صیغه نکاح، چیزی را به زنش می‌دهد که نشان‌دهنده قصد او برای نکاح باشد و در اصطلاح مَهریه یا کابین یا صداق نامیده می‌شود. این هدیه و بخشش که از طرف مرد انجام می‌شود، امروزه به هدف پایبندی به لوازم زندگی مشترک و ارتباط زناشویی یا ضامنی برای حق طلاق زن درآمده است.
در آموزه‌های دینی برای مَهریه، مقدار معینی تعیین نشده‌است. همچنین در نوع مَهریه نیز محدودیتی وجود ندارد و هر چیزی که ارزش مالی داشته باشد، می‌تواند مَهریه قرار گیرد؛ مانند طلا، نقره، پول‌های رایج، لوازم زندگی، یا حتی آموزش قرآن یا آموزش علم یا مهارتی ویژه چرا که برای آموزش نیز می‌توان ارزش مالی تعیین کرد. در صدر اسلام مَهریه از قسمتی از اموال موجود مرد پرداخت می‌شد.
برای اطلاعات بیشتر راجع به مهریه با مشاورین سودا اندیشان ستاره تماس بگیرید.
در بسیاری از اوقات، مَهریهٔ دختران مسلمان ایرانی بر مبنای سکه‌های طلا تعیین می‌شود؛ از سالِ تولد دختر گرفته تا شمار ائمه (چهارده معصوم) یا سوره‌های قرآن به عنوان تعداد سکه‌های مهریه دختران بریده می‌شود.
بر اساس تحقیقی در سال ۱۳۸۷ در مرکز مطالعات جمعیتی آسیا و اقیانوسیه از بیش از ۱۲۰۰ زن و مرد متأهل بین ۱۸ تا ۴۰ سال در حدود ۱۲ استان ایران نشان داده که میانگین مَهریه به اعلام زنان ۳۵۰ سکه طلا و به اعلام مردان ۲۶۰ سکه طلا است. این پژوهش از رشد سریع میانگین مَهریه در دهه ۸۰ حکایت داشته به‌طوری‌که در عرض ۵ سال از میانگین ۳۰۰ سکه به ۴۵۰ سکه طلا رسیده‌است. البته مهریه‌هایی با مبنای ۱۲۴۰۰۰ سکه طلا هم دیده شده‌است.
در ایران برخی از مردان به علت ناتوانی در پرداخت مَهریه زندانی می‌شدند. اما بنا بر قانون حمایت از خانواده ۱۳۹۱ که در اسفند ۹۳ اجرایی شد، ناتوانی در پرداخت مَهریه‌های بالای ۱۱۰ سکه، مشمول زندان رفتن مرد نمی‌شود و زندانی شدن مرد با توافق طرفین و قسط بندی مَهریه حذف می‌شود. همچنین در سال ۱۳۹۰ دیوان‌عالی کشور در رای وحدت رویه‌ای شماره ۷۲۲ پذیرش دادخواست اعسار به شکل دعوای تقابل را هم پذیرفت که به موجب آن فرایند رسیدگی به اعسار به شدت تسریع یافته و امکان صدور دستور بازداشت بسیار کاهش پیدا کرد. منتقدان اشکالاتی از قبیل امکان دور زدن قانون، تضعیف ضمانت اجرایی و قانونی مَهریه، پنهان‌کاری و مخفی کردن اموال را بر این فرایند وارد کرده‌اند.
تاریخچه
براساس فلسفهٔ اولیهٔ تعیین مهریه، مهر نوعی هدیه، پیشکش، نحله، اعطای بدون عوض و از روی صداقت (صداق) به صورت نقدی با تأکید بر معادل و ویژگی معنوی و فرامادی آن بوده‌است. قرآن مهر زن را «صداق» نامیده‌است. از آن جهت که پرداخت آن نشان صدق ادعای مرد در عشق و علاقه به همسرش است.
واژه «نحله» به گفتهٔ راغب اصفهانی از «نحل» به معنای زنبورعسل است؛ چون زنبورعسل بدون توقعی عسل خود را می‌بخشد، واژه «نحله» دلالت دارد که فلسفهٔ مهریه، تقدیمی، پیش‌کشی، عطیه و هدیه است. بر اساس برخی منابع فقه اسلامی مانند جواهر الکلام، مهری که شوهر به زن می‌پردازد، در حقیقت، عوضِ حقِ بهره بردن از بضع (آلت زنانگی) است.
***در اسلام حق مهریه متعلق به خود زن است نه والدینش یا هر شخص دیگر.***
مهریه در فقه و حقوق اسلامی سه نوع مهم دارد:
مهر المسمی
مهر المسمی: یک از انواع مهریه و در واقع مرسوم ترن مهریه است. مهری است که زن و شوهر قبل از انعقاد عقد نسبت به مقدار و میزان آن توافق نموده و آن را در عقد ذکر می‌کنند. تعیین میزان مهر مطابق ماده ۱۰۸۰ قانون مدنی منوط به تراضی طرفین است و محدودیتی در این خصوص در قانون پیش‌بینی نشده‌است؛ و طبق ماده ۱۰۷۹ قانون مدنی، مهر باید بین طرفین تا حدی که رفع جهالت آن‌ها بشود، معلوم باشد (ماده ۱۰۷۹ قانون مدنی).
شرایط مهر المسمی:
- دارای ارزش مالی و اقتصادی باشد
- قابل تملک و نقل و انتقال باشد
- مشخص و معلوم باشد
- معین و تصریح شده باشد
- دارای منفعت عقلایی و مشروع باشد
- شوهر قدرت تسلیم مهریه را داشته باشد
مهرالمثل
اگر در زمان انعقاد عقد راجع به مهریه توافق نشده یا اینکه مهریه نوعی تعیین گردیده که مطابق قانون نبوده، ولی عمل زناشوئی بین زوجین رخ داده‌است، در این حالت بر اساس عرف و عادت محل و وضعیت خاص زوجه مهریه تعیین می‌گردد که به این نوع مهریه مهرالمثل می‌گویند.
هرگاه از بین بردن پرده بکارت دختری بانزدیکی کردن یا به هر وسیلهٔ دیگری وبدون رضایت دختر صورت گرفته باشد مرد باید مهرالمثل پرداخت کند.
مهرالمتعه
در نکاحی که دائم بوده و مهریه ذکر نشده یا شرط عدم مهر شده باشد زوج به زوجه مطلقه خود که با او نزدیکی نکرده‌است مهریه‌ای پرداخت می‌کند و این مهریه اصطلاحاً مهرالمتعه گفته می‌شود.
مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه
در مهریه عندالاستطاعه در هیچ فرضی امکان جلب شوهر وجود ندارد یا مطالبه مهریه عندالاستطاعه از دادگاه یا اداره اجرای ثبت امکان ممنوع الخروج کردن شوهر هم میسر نیست. فقط با نحوه معرفی مال و استطاعت پرداخت شوهر است که زن می‌تواند برای گرفتن مهریه اقدام کند. بنابراین می‌توان فرق مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه را این گونه بیان کرد: در صورتی که مهریه عندالمطالبه باشد هر زمان که زن بخواهد، می‌تواند مهریه خود را مطالبه کند. مهریه عندالمطالبه جز در مواردی خاص باید پرداخت شود. اما اگر مهریه عندالاستطاعه باشد، زمان پرداخت مهریه، وقتی است که زوج توانایی پرداخت مهریه را داشته باشد، بنابراین پرداخت آن مشروط به توانایی زوج در پرداخت است. در این حالت، زن باید ضمن ارائهٔ دادخواست مطالبهٔ مهریه به دادگاه خانواده، لیست اموال و دارایی‌های مرد را نیز به قاضی پرونده ارائه کند. در بیشتر موارد، اثبات توانایی مالی مرد مشکل می‌باشد و ممکن است که مرد به منظور فرار از پرداخت مهریه، اموال خود را به اشخاص دیگری منتقل کند. در مهریه‌ی عندالاستطاعه امکان جلب مرد وجود ندارد و حتی امکان ممنوع الخروج کردن او نیز فراهم نیست. فقط در صورتی که زوجه، مالی را از زوج به دادگاه یا ادارهٔ اجرای ثبت معرفی کند، آن مال به منظور گرفتن مهریه توقیف می‌شود.
