شرایط طلاق به درخواست زن

شرایط طلاق به درخواست زن نسبت به طلاق توسط مرد ، کمی با پیچیدگی روبرو می باشد و باید مسائلی را برای دادگاه احراز کند. از دیگر تفاوت های طلاق به درخواست زن و طلاق توسط مرد ، این است که معمولا وقتی زن درخواست طلاق می دهد ، طلاق به شکل بائن می باشد. اما در طلاق توسط مرد ، عموماً طلاق رجعی می باشد.

نکته ای که درشرایط طلاق به درخواست زن وجود دارد ، این است که در اکثر موارد ، زن باید وجود عسر و حرج را در زندگی مشترک ، ثابت کند. اثبات عسر و حرج این روزها در دادگاه های خانواده یکی از مسائل مهم و روزمره برای وکلا و موکلین زن شده است.

متاسفانه با افزایش نرخ طلاق در کشور ، زنان زیادی در صدد اثبات عسر و حرج هستند. چند سالی است که این کلید واژه ، به واژگان حقوقی ما اضافه شده است و در راهروهای دادگاه های خانواده ، کم نیستند زنانی که اثبات عسر و حرج را سهل می دانند.

البته وکلا و مشاورین حقوقی نیز ، تاثیر زیادی در ازدیاد پرونده های طلاق به درخواست زن داشته اند و بعضی اوقات با مشاوره غلط ، پرونده را از رسیدگی عادلانه خارج می کنند.

زنانی که از دست شوهرشان به ستوه آمده اند ، باید در دادگاه ، وجود عسر و حرج را ثابت کنند و دادگاه را قانع کنند که ادامه زندگی مشترک ، میسر نیست. موارد عسر و حرج را به اختصار در اینجا بیان خواهیم نمود.

   بدانید و آگاه باشید : نامزدی و آثار آن

• ترک عمدی همسر

بند یک تبصره ماده 1130 قانون مدنی نخستین مصداق عسر و حرج را ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالی یا نه ماه متناوب در یک سال دانسته اند. البته وفق ماده 1029 قانون مدنی ، هرگاه شخصی چهار سال تمام غایب مفقودالاثر باشد ، زن او می تواند تقاضای طلاق کند. در این صورت ، با رعایت ماده 1023 حاکم او را طلاق می دهد.

ماده 1030 نیز درباره عده زن غایب مفقودالاثر وضع شده است و ظاهر چنین طلاقی را به دلیل امکان رجوع زن ، طلاق رجعی می داند. مدت عده نیز با توجه به اینکه ، شوهر فوت شده متصور می گردد ، چهار ماه و ده روز است.

• اعتیاد به یکی از مواد مخدر یا مشروبات الکلی

مصداق دوم از مصادیق عسر و حرج وفق بند 2 تبصره ماده 1130 ، اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر یا ابتلای وی به مشروبات الکلی است. البته این اعتیاد و ابتلا باید به شکلی باشد که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک اعتیاد ثابت باشد.

همانطور که می بینید ، قانونگذار برای جلوگیری از گسیختگی رابطه زناشویی ، زوج را ملزم به ترک اعتیاد نزد پزشک نموده است. در صورتی که زوج به تعهد خود عمل ننماید و یا پس از ترک اعتیاد ، مجدداً به مصرف مواد روی بیاورد ، طلاق به درخواست زن ممکن می شود.

نکته منفی این بند این است که ملاک « خلل به زندگی خانوادگی » مشخص نشده است. آیا منظور خلل اقتصادی ، فرهنگی ، اخلاقی است یا صرفاً در روابط خاص جنسی تأثیر می گذارد. البته برای تشخیص اعتیاد ، پای کارشناس پزشکی قانونی به میان می آید ولی در تشخیص خلل ، به ملاک های عرفی باید مراجعه نمود.

• محکومیت قطعی زوج به حبس پنج سال یا بیشتر

در این مورد ، هر محکومیت با هر منشأ که باشد ، درخواست طلاق به واسطه عسر و حرج را موجه می سازد. در این بند صحبت از محکومیت شده است ؛ یعنی حتی قبل از اجرای حکم نیز ، علت موجه برای طلاق وجود دارد.

محکومیت های ناشی از اعمال منافی عفت یا حیثیات خانوادگی ، معمولاً موجبی برای توجیه طلاق زوجه به وکالت از زوج خواهد بود.

• ضرب و شتم غیرقابل تحمل

ضرب به معنای زدن و شَتم به معنای ناسزاگویی است و عنوان چهارم تبصره ماده 1130 را به خود اختصاص داده است.

ضرب و شتم باید در دید عرف با توجه به وضعیت زوجه ، قابل تحمل نباشد. متاسفانه امروزه ، اعمال خشونت و یا کتک زدن زن توسط شوهر حتی بر موارد عدم پرداخت نفقه پیشی گرفته و دعاوی زیادی را شکل داده است. در مقام تفسیر سوء رفتار شوهر ، قاضی هم باید ضوابط نوعی و هم ملاک های شخصی را مدنظر قرار دهد.

برای مثال ، زنی که در خانه پدری خود کوچکترین توهین و سبکی را ندیده است ، ممکن است فریادهای شوهر در منزل برایش عسر و حرج باشد. در مقابل ، همین امر برای دیگری که ساکن دشت بوده و کوچ نشین ، حرف عادی خود را با صدای بلند به دیگری تفهیم می کند ، واجد عنوان عسر و حرج نباشد.

• ابتلاء به امراض واگیردار صَعبُ العَلاج

ابتلا به بیماری های واگیردار یا هر عارضه صعب العلاج روانی و جسمی می تواند زندگی مشترک را مختل نماید و کانون خانواده را با مشکل مواجه سازد. صعب العلاج بودن به تنهایی باعث عسر و حرج نیست ، باید در روابط خانوادگی اختلال به وجود بیاورد.

برخی بیماری ها مثل ایدز ، جنون ، سادیسم ، افسردگی حاد ، وسواس و برخی از اَشکال پرخاشگری ، چنان اختلالی در زندگی ایجاد می نمایند که ادامه زندگی مشترک مشکل می باشد. البته برخی از بیماری ها وجود دارند که باعث ایجاد حق فسخ برای زن می شوند ؛ که در آن موارد نیازی نیست به عسر و حرج استناد کرد.

برای اطلاعات بیشتر درباره شرایط طلاق به درخواست زن ، با وکلا و مشاورین حقوقی سودا اندیشان ستاره در ارتباط باشید.

• استنکاف از پرداخت نفقه و عدم امکان اجبار زوج به پرداخت نفقه

مهمترین مصداق قانونی برای امکان طرح طلاق قضایی ، استنکاف شوهر از پرداخت نفقه و عدم امکان الزام او به دادن نفقه است. تقریبا نیمی از پرونده های طلاق ، به دلیل عدم پرداخت نفقه از سوی شوهر می باشد.

باید توجه داشت که نفقه بر عهده شوهر می باشد و داشتن شغل و درآمد برای زوجه نمی تواند باعث سقوط تکلیف مرد به پرداخت نفقه باشد. اما اگر زن از فقر شوهر و عدم توانایی وی برای پرداخت نفقه آگاه باشد و مرد نیز باعث فریب زن نشده باشد ، مشکل می توان به این بند استناد کرد.

• عدم انجام تکالیف قانونی شوهر در قبال زوجه

این مورد را در کشور ما خیلی نمی توان مشاهده کرد. زیرا زنان کشور ما دارای حُجب و حیا هستند و در دادخواست ، عدم رعایت مسائل و نیازهای جنسی از طرف مرد را مطرح نمی کنند. در این مورد قاضی باید از الفاظ زوجه و عبارات کنایی او متوجه حقیقت امر بشود.

• سوء معاشرت

این بند نیز ابهام دارد و معلوم نیست که چه رفتاری باعث سوء معاشرت می گردد و چگونه باید احراز شود. قاضی باید ملاک های شخصی و نوعی را در کنار هم ملاحظه و بررسی کند.

• عقیم بودن زوج

ایجاد حس مادری برای زن ، از عمیق ترین کشش هایی است که در نهاد انسان وجود دارد. عدم ارضای این میل می تواند آسیب های جدی به خانواده وارد کند و برای همین منظور بارور نبودن زوج از مصادیق عسر و حرج دانسته شده است و طلاق به درخواست زن را هموار می سازد.

• اختیار همسر دیگر توسط زوج

در کشور ما ، با وجود اینکه قانونگذار و شارع ، اختیار تعدد زوجات را به مرد داده است ، اما زنان این مسئله را بر نمی تابند. زنان اصل ارتباط داشتن با زنی دیگر را قبول ندارند ؛ چه برسد به تجدید فراش شوهر.

این مورد یکی از مصادیق عسر و حرج برای زنان دانسته شده که می توانند به وسیله آن وکالت در طلاق بگیرند.

ساده ترین روش طلاق بدون حضور زوج

• عدم امکان منع شوهر از اشتغال به امر منافی مصالح خانوادگی

مرد یا زن نمی توانند شغلی را برای خود انتخاب کنند که به حیثیت و آبروی یکدیگر و مصالح خانوادگی لطمه بزند. در این حالت هر کدام از زن و شوهر می توانند منع طرف دیگر را بخواهند. منع اشتغال مرد به شغل منافی مصالح خانوادگی ، فقط در حالتی ممکن است که به تشخیص دادگاه موجب اختلال در معیشت خانواده نباشد.

• طلاق به واسطه شرط وکالت در ضمن عقد

یکی از اختصاصات مذهب اسلام ، امکان اجرای صیغه طلاق از طریق وکالت است. چنین وکالتی می تواند به خود زوجه داده شود یعنی زوجه از جانب زوج ، وکیل باشد که خود را مطلقه سازد. این وکالت هم در سند ازدواج می تواند اعمال شود و هم به صورت سندی جداگانه در دفتر اسناد رسمی. داشتن وکالت در طلاق برای زن ، کی از راههای مناسب طلاق غیابی است.

مجموعه سودا اندیشان ستاره ، امیدوار است تا آمار طلاق روز به روز در کشور کاهش پیدا کند و دادگاه ها از دعاوی طلاق خالی شوند.

پرسش های شما ؛ پاسخ های ما

آیا طلاق بدون حضور زوج نیز امکان پذیر است؟

بله. در این حالت دادگاه یک نفر را برای اجرای صیغه طلاق به نیابت از زوج ، به دفتر ازدواج و طلاق می فرستد.

مدت زمان طلاق به درخواست زن چقدر است؟

بستگی به تکمیل بودن مدارک ، همکاری زوج ، وجود شرایط عسر و حرج و زمان رسیدگی دارد.

مهمترین شرط از شرایط طلاق به درخواست زن چیست؟

هر کدام از شرایط طلاق به درخواست زن در جای خود مهم و معتبر محسوب می شود. اما اثبات عسر و حرج مهمترین شرط محسوب می شود.