شاید بتوان به جرأت سرقت را یکی از قدیمی ترین و رایج ترین جرایم علیه اموال و مالکیت دانست، تا آنجا که سرقت در قوانین حمورابی و کتب دینی و قوانین کشورهای مختلف جایگاه ویژه ای داشته است.

امروزه در اکثر کشورهای جهان، جرم سرقت به دلیل تنوع و گوناگونی آن به انواع مختلفی تفکیک شده است که از این میان می توان به سرقت ساده، سرقت مقرون به آزار یا تهدید، سرقت در شب، سرقت از بانک ها، سرقت از منازل مسکونی، سرقت از موزه ها و نظایر آنها نام برد. علاوه بر این، برای مبارزه موثر با جرم سرقت، برخی از اعمال مرتبط با این جرم نیز در نظام های حقوقی مختلف واجد وصف مجرمانه شده اند، مانند فروش اموال سرقت شده ( اموال مسروق )...

در نظام حقوقی فعلی ایران، به تبعیت از فقه اسلامی ارتکاب سرقت جرم دانسته شده است و در تغییرات سال 1392 سرقت به سه دسته کلی تقسیم شده است:

1. سرقت مستوجب حد
2. سرقت های خاص
3. سرقت های ساده مستوجب تعزیر

جرم شروع به ارتکاب سرقت نیز در ماده 122 قانون مجازات اسلامی مورد حکم قرار گرفته است و بنا بر نوع سرقت، شامل یکی از بندهای ماده مذکور می گردد.

برای اطلاعات بیشتر ، با سودا اندیشان ستاره در ارتباط باشید...

سرقت در قانون

ماده 267 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 در تعریف جرم سرقت بیان می نماید: سرقت عبارت از ربودن مال متعلق به غیر است.

اصلی ترین رکن مشهود در این ماده « ربایش » است که بدون تحقق آن عنصر مادی جرم سرقت به وقوع نخواهد پیوست. لازمه ربایش نیز نقل مکان دادن مال از محلی به محل دیگر است. با این توصیف، سرقت از منظر حقوق ایران تنها در مورد اموال منقول مصداق پیدا می کند.

موضوع سرقت باید مال باشد. مال به زبان ساده آن چیزی است که پرداخت پول یا یک کالای با ارزش دیگر در مقابل آن، هم از نظر عرف و هم از نظر شرع، جایز شناخته شود. بنابراین چیزهایی مثل هوا یا حشرات یا غذاهای فاسد شده، که عرف مبادله آنها با کالای با ارزش دیگری را تایید نمی کند، مال محسوب نشده و در نتیجه ربایش آنها سرقت نخواهد بود.

*** نکته قابل توجه در مورد مال قابل سرقت این است که تنها عین مال و نه حقوق و منافع موجود در مال قابل سرقت است. ***

برای تحقق جرم سرقت، باید مال ربوده شده متعلق به غیر باشد. بنابراین سرقت اموال بلاصاحب ممکن نیست البته برای شمول عنوان سرقت، شناخته شده بودن صاحب مال ضرورتی ندارد، بلکه فقط لازم است که مال ربوده شده متعلق به شخص دیگر باشد. درباره این پیش شرط جرم سرقت لازم است به ماده 277 قانون مجازات اسلامی 1392 نیز التفات داشت: « هرگاه شریک یا صاحب حق بیش از سهم خود سرقت نماید و این مازاد بر سهم او به حد نصاب برسد، مستوجب حد است. »

بیشتر بدانید : سرقت حدی

مجازات سرقت

جرم سرقت با توجه به انواع و اقسام ارتکاب سرقت، مجازات مختلفی دارد. برای سرقت مستوجب حد، مجازات قطع انگشتان دست و پا و حبس ابد و اعدام اجرا می شود. برای سرقت های فاقد شرایط سرقت مستوجب حد نیز، مجازات حبس و شلاق و جزای نقدی تدارک دیده شده است. به هر حال برای دانستن دقیق مجازات سرقت باید نوع سرقت تعیین شود و عواملی نظیر سابقه متهم و مقدار سرقت و ... تعیین گردد.