چک صیادی چیست و روش های ثبت آن چگونه است؟

چک صیادی و انواع آن - نحوه ی ثبت آن توسط صادر کننده

چک صیادی ، واژگان جدیدی است که به عملیات اسناد تجاری و بانکی کشور اضافه شده است و از ابتدای سال 1400 با اجرایی شدن کامل قانون اصلاحی چک ، ابهامات زیادی را برای استفاده کنندگان از چک صیادی به وجود آورده است. نحوه ثبت چک صیادی در سامانه صیاد ، نحوه انتقال و نحوه پذیرش چک صیادی در سامانه سوالات زیادی را به همراه داشته است.

بسیاری از مردم هم به دلیل عدم آشنایی با چک صیادی و نحوه ثبت آن مشکلاتی را برای خود به وجود آورده اند که باعث اختلال در حساب هایشان شده است. به تبع اشتباهات و بعضاً اختلالات در سامانه صیادی ، دعاوی جدیدی نیز در دادگاه ها به وجود آمده است.

در این مقاله به شما خواهیم گفته که چک صیادی چیست و روش های ثبت آن چگونه است؟. همچنین راه های استعلام وضعیت صادرکننده چک در سامانه بانک مرکزی را آموزش خواهیم داد. در انتهای این مقاله ، شما قادر به ثبت ، انتقال و پذیرش چک صیادی خواهید بود.

 برای مشاوره درباره چک صیادی و روش های ثبت آن ، با متخصصین سودا اندیشان ستاره در ارتباط باشید.

تعریف چک و اصلاحات مربوط به آن

چک طبق ماده ی 310 قانون تجارت به این شکل تعریف می شود: چک نوشته ای است که به موجب آن صادر کننده وجوهی را که نزد محال علیه دارد کلا یا بعضا مسترد یا به دیگری واگذار می کند.

عمده ی مقررات حقوقی چک در سال 1311 در قانون تجارت و قانون صدور چک مصوب سال 1355همراه با اصلاحات سال1372، 1375و 1385و همچنین قانون چک های تضمین شده بانک ملی 1337 بیان شده است.اما آخرین قانون تصویب شده درباره چک در سال 1397 می باشد. در این قانون برخی مواد قانون صدور چک، اصلاح و برخی مواد جدید به قانون صدور چک الحاق شده است.

سامانه صیاد چیست؟

سامانه ی صیاد به معنی صدور دست چک به صورت یکپارچه میباشد.و به دستور بانک مرکزی تمامی بانک ها موظف اند از طریق سامانه صیاد برای متقاضیان خود چک صادر کنند.بر همین اساس دیگر هیچ شعب بانکی مرجع صدور دسته چک نمی باشد و متقاضی باید در سامانه ی  بانک مرکزی اعتبار سنجی شود تا دسته چک صیادی برای او صادر گردد.

بدانید و آگاه باشید: چک در چه مهلت هایی باید مطالبه شود؟

انواع چک صیادی

بعد از الحاق مواد جدید به قانون صدور چک و اصلاحات آن چک صیاد از طریق بانک مرکزی در سال 1399 برای اولین بار ارائه گردید که این چک ها به صورت زرد رنگ بوده و دارای شناسه صیادی 16 رقمی و سری و سریال می باشند. در سال 1400دسته چک های صادر شده برای متقاضیان به صورت رنگ بنفش بوده و تغییراتی را نسبت به چکهای صیاد سال 1399 پیدا کرده است و تنها چک هایی که قابلیت ثبت  را در سامانه صیاد دارند چکهای بنفش میباشد.

مزایای چک صیادی

• امکان استعلام از سابقه صادر کننده برای دریافت کننده
• یکسان بودن تمام برگه های آن و دسته چک ها
• انجام دادن اعتبار سنجی برای افراد
• بروزشدن صدور دسته چک و چگونگی پیگیری آن
• دریافت و انتقال چک به صورت غیر حضوری
• امکان استعلام اعتبار صاحبان حساب و امضا
• رفع مشکل مربوط به جعل و سوء استفاده از آنها

امنیت چک های صیادی

گفتیم که دسته چکهای متقاضیان از طریق سامانه صیاد صادر میگردد.و همین سه ویژگی خیلی مهم امنیتی به آنها میبخشد این سه ویژگی عبارت است از:

1.برگه های چک صیادی دارای سری و سریال بوده و بصورت بر جسته و قابل لمس است.

2.واتر مارک و طرح مخفی در چک وجود دارد و به راحتی قابل تشخیص برای افراد عادی است.

3.توسط ابزارها قابل تشخیص بوده و به وسیله ی همین ابزارها بانکداران میتوانند آن را تشخیص دهند.

در چک های صیادی یک شماره یکتا وجود دارد که به شناسه صیاد نیز معروف است و آن شناسه در زیر سریال برگه چک به صورت عدد 16 رقمی درج شده و در هر برگه متفاوت است. و اغلب استعلامات و ثبت آنها به نام افراد با این شناسه صورت میگیرد.

 شرایط دریافت دسته چک

نحوه ی ثبت چک صیادی

برای ثبت چک صیادی راه های مختلفی وجود دارد و میتوان از روشهایی که معرفی میکنیم چک های خود را هم دریافت و هم اگر صادر کننده بودید ثبت نموده و استعلام خودرا از سامانه ی بانک مرکزی به راحتی دریافت کنید.در بالا گفتیم که متقاضی دسته چک خود را از سامانه بانک مرکزی بعد از اعتبار سنجی دریافت میکند اما افراد مربوط به حساب های جاری خود از بانکهای مختلفی دسته چک دریافت میکنند و هر بانکی سامانه و اینترنت بانک مشخص خود را دارد. برای مثال برای ثبت چک بانک سپه از طریق خود اینترنت بانک آن میتوان اقدام نمود. البته برای ثبت چکهای مختلف میتوان از طریق اپلیکیشن اقدام کرد.

نحوه ی پر کردن برگه چک

هنگام صدور چک توسط صادر کننده در برگه چک باید قسمت هایی پر شود که این قسمت ها توسط بانک مربوطه مشخص شده است.و افراد به بهانه های مختلف میتوانند چک صادر کنند.

• تاریخ به عدد و به حروف که در قسمت بالای سمت راست برگه چک است.
• مبلغ به حروف که باید ریال باشد.

• در وجه، در این قسمت نام شخصی که برای او چک صادر کرده اید را مینویسید.شخص میتواند هم حقوقی باشد مانند اینکه شما از شرکت ایران خودرو ،خودرو خریده اید یا به هر بهانه ای که بدهکار میباشید برای این شخص حقوقی چک صادر میکنید.هم میتواند حقیقی باشد مثل افرادی که با آنها در طول روز برخورد میکنیم.
• شناسه ملی،  در قسمت مربوطه برای اشخاص حقوقی است و اگر کسی برای شخص حقوقی چک صادر کرد باید شناسه ملی شرکت یا شخص حقوقی را درآن قسمت وارد کند.
• کدملی، مربوط به افراد یا همان اشخاص حقیقی است که درج میشود.
• شناسه اختصاصی اتباع خارجی، در این قسمت نیز اگر گیرنده ی چک شخص خارجی با تبعه ی ایرانی باشد شناسه مخصوص آن شخص را وارد مینماییم.
• حواله کرد، یعنی اینکه شخص چک را برای همان فرد که مد نظر است صادر کند یا اینکه بتواند به حواله کرد او صادر کند مثلا حامد صادر کننده چک است و در وجه سعید چک صادر میکند و هم می تواند به حواله کرد سعید برای محمد صادر کند.
• امضای صاحب حساب، همان امضایی است که در بانک برای حساب جاری او ثبت شده است.

• مبلغ به عدد، که همان مبلغ درج شده به حروف را عینا در قسمت اعداد وارد میکند.

 دادخواست چک و نحوه رسیدگی دادگاه

ته برگ چک و مندرجات آن

در قسمت ته برگ دسته چک همان اطلاعات مربوط به تاریخ و شخص گیرنده و مبلغ برگه صادره را که شناسه صیادی  یکسان دارد می نویسیم و نیازی به امضاء ندارد. اصولاً ته برگ چک ، برای یادآوری مواعد چک و اینکه چک در وجه چه کسی و برای چه چیزی صادر شده است ، تکمیل می گردد و کارآیی خاص دیگری ندارد. برای کسانی که از چک استفاده زیادی دارند ، تکمیل ته برگ چک ، برای جلوگیری از اشتباهات احتمالی و یادآوری مواعد چک ، بسیار موثر و کاربردی است. پس اگر از این سند تجاری استفاده می کنید ، توصیه می کنیم حتماً ته برگ چک را تکمیل و محفوظ بدارید.

ثبت نام وام بانک رسالت

ثبت چک در سامانه صیاد

گفتیم که برای ثبت چک از طرق مختلف میتوان اقدام کرد و به دسترسی فرد بستگی دارد.عموم افراد در مناطقی زندگی میکنند که به اینترنت دسترسی دارند و میتوانند با گوشی هوشمند خود وارد سامانه صیادی اینترنت بانک خود شده و چک خود را برای گیرنده ثبت نمایند. و از اپلیکیشن هم می توانند استفاده نمایند. و بعضی افراد هم با اینکه دسترسی به گوشی هوشمند و اینترنت را دارند ولی بازهم نمی توانند از این راه برای ثبت چک استفاده نمایند. چرا که برای استفاده از اپلیکیشن نیاز به شماره همراه به نام خود شخص داریم حال اگر افراد به این موارد دسترسی نداشتند چگونه میتوانند چک خود را در سامانه صیاد ثبت کنند؟ یکی دیگر از راه هایی که برای ثبت چک صیادی وجود دارد مراجعه به باجه عابر بانک است که از طریق باجه اختصاصی برای هر بانک و چک مربوط می توان اقدام نمود.اما لازم به ذکر است همه ی این موارد که مربوط به ثبت چک صیادی گفته شد مربوط به زمانی است که شخص صادر کننده وضعیت سفید را در سامانه بانک مرکزی داشته باشد.و افرادی که وضعیت هایی به جز سفید داشته باشند قادر به ثبت چک خود نخواهند بود.

وضعیت صادر کنندگان در سامانه بانک مرکزی و نحوه استعلام آن

در قسمت فوق به اختصار در رابطه با وضعیت حساب صادر کننده ها گفتیم. در این قسمت می خواهم وضعیت های مختلف افراد صادر کننده چک را بازگو کرده و نحوه ی استعلام وضعیت این افراد را به شما آموزش دهیم.

1. وضعیت سفید، یعنی فرد یا صادر کننده چک فاقد هر گونه سابقه چک برگشتی بوده و یا در صورت وجود سابقه تمامی موارد رفع سوء اثر شده است.

2. وضعیت زرد ، صادر کننده چک دارای یک فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ 50 میلیون ریال تعهد برگشتی دارد.

3. وضعیت نارنجی ، صادر کننده چک داری 2تا 4 فقره چک برگشتی یا حداکثر 200 میلیون ریال تعهد برگشتی دارد.

4. وضعیت قهوه ای ، صادر کننده چک دارای 5تا 10 فقره چک برگشتی یا حداکثر تا 500 میلیون تعهد برگشتی دارد.

5. وضعیت قرمز ، صادر کننده چک دارای بیش از 10 فقره چک برگشتی یا بیش از 500 میلیون ریال تعهد برگشتی دارد.

دریافت کننده زمانی که می خواهد با طرف معامله کند و بابت قسمتی از ثمن یا پول معامله چک دریافت کند قبل از دریافت چک می تواند از وضعیت شخص در سامانه یکپارچه بانک مرکزی آگاه شده و نسبت به دریافت یا عدم دریافت چک اقدام نماید. برای استعلام از وضعیت افراد ، کافی است در گوگل عبارت (( استعلام وضعیت اعتباری چک )) را سرچ کنید و از وضعیت صادر کننده چک اگاه شوید.

نحوه ثبت چک صیادی توسط صادر کننده

صادر کننده بعد از پر کردن برگه چک ملزم به ثبت به اسم گیرنده آن در سامانه صیاد می شود. برای اینکار ، هم می تواند از طریق اینترنت بانک حساب جاری خود و هم از طریق اپلیکیشن و هم از طریق عابر بانک اقدام کند. در زمان ثبت چک باید مندرجات برگه را در سامانه ثبت چک وارد نماید. هرگونه اشتباه در ثبت آن بعد از تایید نهایی غیرقابل تغییر بوده و ویرایش آن امکان پذیر نمی باشد.

ثبت چک صیادی از طریق اینترنت بانک

برای ثبت چک خود وارد اینترنت بانک خود شده و در قسمت مربوطه که سامانه صیاد می باشد وارد می شوید و برای ثبت مندرجات و مشخصات برگه چک را وارد نموده و در آخر با تایید نهایی چک شما به اسم گیرنده مشخص شده در برگه ثبت خواهد شد. البته هر اینترنت بانک هم شکلی متفاوت از اینترنت بانک دیگر دارد. در حال حاضر ، اینترنت بانک سپه و بانم ملی و صادرات خدمات مناسبی برای ثبت چک صیادی ارائه می دهند.

ثبت چک صیادی از طریق اپلیکیشن

در استفاده از اپلیکیشن ها شما هم نیاز به گوشی هوشمند و یا سیستم کامپیوتر و اینترنت دارید تا بتوانید از این طریق چک خود را به ثبت برسانید. البته شاید بیشتر افراد بخاطر داشتن گوشی ایفون و سیستم عامل اختصاصی آن نمی توانند خیلی از اپلیکیشن های موجود را برای خود داشته باشند. آنها می توانند از اپلیکیشن تاپ یا top.ir نسخه وب آن را add to home screen نمایند. افرادی که گوشی اندروید دارند به راحتی می توانند اپلیکیشن های مربوطه را از بازار دانلود کرده و چکهای خود را ثبت کنند. این اپلیکیشن ها عبارت انداز: سکه، آپ، تاپ و... .برای ثبت چک های صیاد از طریق اپلیکیشن باید کارت خود را در سامانه شاپرک احراز هویت نمایید تا بتوانید چک را ثبت کنید. در این طریق فرد باید با توجه به اپلیکیشنی که استفاده می کند دارای رمز یکبار مصرف (رمز پویا) باشد.

نحوه  ثبت چک صیادی از طریق ای اتی ام یا عابر بانک

این مورد برای افرادی که فاقد گوشی هوشمند می باشند بسیار کارامد خواهد بود و می توانند با رعایت مراحل زیر چک صیادی خود را در سامانه صیاد ثبت نمایند.

1.اولین مرحله، برای ثبت چک از طریق عابر بانک داشتن یک کارت بانکی مطابق با حساب جاری و مربوط به همان بانک است.

2.دومین مرحله، مراجعه به خودپرداز یکسان با کارت می باشد. یعنی اگر کارت شما برای بانک صادرات است باید به عابر بانک صادرات مراجعه نمایید.

3.در این مرحله شما کارت خود را وارد عابر بانک نموده و با زدن رمز اول احراز هویت می شوید.

4.بعد از این مرحله برای ثبت چک باید گزینه صدور چک را انتخاب نمایید و با وارد کردن شناسه ی 16 رقمی چک صیادی ، اطلاعات چک، شماره چک و شماره  شبای حساب، به شما نمایش داده خواهد شد.

5.در نهایت در قسمت مربوط به گیرنده برای ثبت چک صادر شده ، کد ملی گیرنده ، مبلغ ،تاریخ را مطابق برگه چک وارد نموده و گزینه تایید را بزنید.

 ممنوع الخروجی به دلیل عدم تادیه چک را در این مقاله مطالعه کنید...

اشتباهات غیر قابل جبران بعد از ثبت چک در سامانه ی صیاد

بعد از ثبت چک در سامانه ی صیاد توسط صادر کننده آن اگر اشتباهاتی اعم از درج اشتباه مبلغ یا تاریخ رخ دهد به هیچ عنوان قابل ویرایش نبوده و نمی توان بعد از ثبت نهایی آن را تغییر داد. بانک نیز فقط مبلغ مندرج در سامانه صیاد و تاریخ مندرج در سامانه را مدنظر قرار داده و طبق اطلاعات سامانه رفتار خواهد کرد. ولی اگر شخصی چک را با اطلاعات مغایر با برگه چک ثبت کرد تا زمانی که گیرنده چک را دریافت نکرده فقط یک راه برای جبران وجود خواهد داشت وآن اینکه چک را با همان اطلاعات ثبت شده وارد و چک را قبل از تایید نهایی رد کند. تا صادر کننده مجدد بتواند چک را ثبت نماید.

پرسش های شما ؛ پاسخ های ما

آیا چک های صیادی قبل از ثبت و دریافت قابل مطالبه در موعد از بانک می باشند؟

خیر. اگر چکی صادر شود باید توسط صادر کننده در سامانه ی صیاد ثبت گردد و بعد از ثبت دارنده چک را در یافت و به بانک مراجعه و آن را وصول می نماید.

آیا وضعیت حساب اشخاص حقوقی نیز قابل استعلام است؟

بله. گفتیم که از طریق سامانه یکپارچه ی بانک مرکزی و با شناسه ی صیادی مربوط به هر برگ چک می توان وضعیت حساب اشخاص را مشاهده نمود.

آیا چک های صیادی قابلیت ثبت به اسم چند شخص متفاوت  را دارد؟

خیر، برای ثبت چک در سامانه ی صیاد شخص صادر کننده فقط می تواند یک  کد ملی، شناسه ملی و یا شناسه اختصاصی اتباع خارجه را وارد نماید.

آیا چک های سال 1399 نیز که به رنگ زرد است چک صیادی بوده و می توان از وضعیت حساب صادر کنندگان این نوع چک آگاه شد؟

بله، چک های سال 1399 فقط قابلیت ثبت در سامانه صیاد را ندارند و از طریق شناسه 16 رقمی صیادی می توان از وضعیت حساب صادر کنندگان آگاه شد.