نامزدی به چه دورانی گفته می شود؟

نامزدی به مرحله قبل از ازدواج گفته می شود و بعد از دریافت جواب مثبت از خانواده عروس و توافقات اولیه اتفاق می افتد که به دوران نامزدی معروف است.

البته این که نامزدی به چه دورانی گفته می شود، در جوامع مختلف ، تعاریف مختلف و آثار گوناگون دارد. در کشور ما نیز به تبع اقوام گوناگون کرد و لر و ترک و... ؛ تعریف نامزدی هم کمی متفاوت است. برخی دوران نامزدی را تا جشن عروسی می دانند حتی اگر پیش از جشن پسر و دختر به عقد هم درآمده باشند. در برخی از سنت ها دوران نامزدی محدود به یکی دو ماه بیشتر نیست و در برخی سنت ها نامزدی شاید یکی دو سال به طول بیانجامد.

برخی از اقوام ، رفت و آمد دختر به خانه پسر در دوران نامزدی را عیب می دانند و در برخی دوران نامزدی را باب آشنایی بیشتر می دانند و رفت و آمد پسر و دختر به خانه یکدیگر را مفید می دانند.

نامزدی اصولا با خواستگاری پسر و خانواده اش از خانواده دختر شروع می شود و معمولا در مراسم خواستگاری ، خانواده پسر یک حلقه یا یک روسری برای نشان کردن به دختر می دهند و نامزدی شروع می شود. دوران نامزدی تا زمان عقد ادامه پیدا می کند والبته برخی تا زمان جشن عروسی هم به پسر و دختر نامزد می گویند که البته اشتباه است.

متاسفانه در قانون مدنی ایران تعریفی از نامزدی ارائه نشده است و صرفاً درباره آثار خواستگاری و نامزدی صحبت هایی را داشته است. عمده تعاریف و ذهنیت ها از نامزدی ، بر اساس سنت ها می باشد.

جایگاه نامزدی در دین اسلام

در دین مبین اسلام بحث نامزدی اصلا وجود ندارد و جایگاه شرعی برای آن تعریف نشده است. در اسلام یا دو نفر با هم زن و شوهر هستند و یا کاملا بیگانه.

وضعیت خاکستری بین زن و مرد وجود ندارد. چنانچه عقد جاری شده باشد، دو نفر نسبت به هم زوج و زوجه شرعی هستند و تمامی آثار ازدواج از جمله بهره وری جنسی را دارند. اما در صورتی که چنین رابطه ای با جاری شدن صیغه عقد شرعی به طور صحیح وجود نداشته باشد ، دو نفر مزبور کاملا بیگانه هستند و هیچ اثری بین آنها پدید نمی آید.

 برای اطلاع از شرایط نامزدی ، با وکلا و مشاورین سودا اندیشان ستاره در ارتباط باشید...

آثار دوران نامزدی

ماده 1035 قانون مدنی در رابطه با آثار نامزدی ، بدون اینکه تعریفی از نامزدی ارائه داشته باشد؛ بیان کرده است : « وعده ازدواج ایجاد علقه زوجیت نمی کند اگرچه تمام یا قسمتی از مهریه که بین طرفین برای موقع ازدواج مقرر گردیده پرداخت شده باشد. بنابراین ، هر کدام از زن و مرد می توانند مادام که عقد نکاح جاری نشده باشد از وصلت منظور امتناع کند. طرف دیگر نمی تواند به هیچ وجه او را مجبور به ازدواج کرده و یا از جهت صرف امتناع از وصلت، مطالبه خسارتی نماید».

چون عقد نکاح آثار بسیار مهمی دارد، قانون اجازه داده است تا زمانی که خواستگاران صریحاً خود را با جاری ساختن صیغه ازدواج متعهد نساخته اند، بتوانند از تصمیم خود رجوع کنند.

نامزدی یک عقد جایز است و هر یک از دو طرف می‌توانند آن را فسخ کرده و از ازدواج صرفنظر کنند. با این حال در صورتی که شخصی نامزدی را بدون علت موجهی بر هم زند، شخص دیگر می‌تواند مخارج متعارفی را که برای ازدواج متحمل شده از او مطالبه کند.

 سریع ترین روش طلاق

مسئولیت نامزدها

همیشه بر هم زدن نامزدی علتی دارد؛ برخی از این علل در ارزیابی نوعی، موجه هستند. برخی نا موجه می باشند. گاه تشخیص موجه یا نا موجه بودن علت در بین هزاران دلیل مربوطه بسیار دشوار می باشد.

برای نمونه علت عمده بر هم خوردن رابطه نامزدها ناشی از دل زدگی و از تب و تاب افتادن برخی عواطف زودگذر نامزدها است. به خصوص در مواقعی که ارتباطات قبل از ازدواج عمیق تر می شود. لذا نباید به صرف وجود رابطه سببیت و در قالب مسئولیت عینی ، فرد بر هم زننده را مسؤول شناخت؛ بلکه باید برای طرح چنین مسؤولیتی خطای طرف بر هم زننده توسط متضرر به اثبات برسد.

اگر نامزدی به دلیل عذر موجهی مثل کشف ارتباط نامشروع قبلی یکی از زوجین، سابقه محکومیت کیفری و یا اعتیاد به هم بخورد، مسؤولیتی متوجه طرف مقابل نخواهد گردید.

در این ارتباط بار اثبات خطا بر عهده مدعی قرار می گیرد. لذا کسی که رابطه نامزدی را بر هم زده الزامی در اثبات موجه بودن کار خود ندارد، بلکه مدعی نا موجه بودن بر هم خوردن نامزدی باید ادعای خود را اثبات کند.

 مشاوره حقوقی دعاوی خانوادگی

خسارت قابل جبران در صورت بر هم خوردن نامزدی

ماده 1037 قانون مدنی بیان می دارد: هر یک از نامزدها می تواند در صورت به هم خوردن وصلت منظور هدایایی را که به طرف دیگر یا ابوین او برای وصلت منظور داده است مطالبه کند. اگر عین هدایا موجود نباشد مستحق قیمت هدایایی خواهد بود که عادتاً نگاه داشته می شود مگر اینکه آن هدایا بدون تقصیر طرف دیگر تلف شده باشد.

عمدتاً افرادی می توانند مطالبه خسارت نمایند که به طور مستقیم از عدم وصلت مزبور خسارت ببینند. لذا فقط خود نامزدها و ابوین و اقربای نزدیک آنها می توانند مدعی ورود خسارت به خود شوند.

برای نمونه ، اگر کسی به اعتبار اینکه مردی دختر فلان تاجر متمول بازار را نامزد کرده، به او وام بدهد و سپس در اثر به هم خوردن وصلت مزبور، وام گیرنده نتواند از عهده بازپرداخت وام خود برآید ، وام دهنده نمی تواند علیه کسی که نامزدی را بر هم زده ادعای خسارت نماید.

خسارت معنوی ناشی از بر هم خوردن نامزدی

با توجه به اینکه معمولاً در ایران و با توجه به فرهنگ عمومی ، خسارت معنوی عمده خسارت وارده به زن را تشکیل می دهد ؛ به نظر می رسد در حقوق ایران چنین حقی را برای نامزدها و به خصوص برای زن قابل مطالبه دانست.

خسارات معنوی ، شامل رنج روحی و بی اعتباری اجتماعی فردی که نامزدی اش به هم خورده شده است. البته اگر در اثر به هم خوردن نامزدی ، یک طرف دچار بیماری روحی بشود ، قطعاً طرف دیگر ، مسئول جبران خسارات می باشد. حتی اگر قائل به جبران خسارات معنوی نباشیم ، چنین خسارتی ، خسارت معنوی اصطلاحی نیست، بلکه نوعی صدمه جسمی است که مستقیماً ناشی از بر هم زدن نامزدی است.

 دلایل محکمه پسند برای طلاق از طرف زن

انحلال نامزدی

همچنان که عقد ازدواج با فوت یکی از طرفین منفسخ می گردد ، موجب انحلال نامزدی نیز می شود.

در این صورت، وفق ماده 1038 قانون مدنی نامزد دیگر فقط در خصوص  عین هدایایی که نزد دیگری موجود است، مسؤول می باشد. اما قیمت هدایایی که یکی از نامزدها به دیگری داده و نزد او موجود نیست، مطالبه نخواهد شد، اگرچه در اثر تقصیر او تلف شده باشد.